Vrijdag

22

juli

Denkend aan de dood

Het einde komt met rasse schreden nader,
We scheren langs de randen van de zeis,
Heins holle ogen schieten vuur en ijs:
Hier helpt geen moederlief of onzevader.

Hoe zal ik gaan? Een breukje in een ader;
Een ruzie over godsdienstonderwijs;
Een liquidatie voor een bodemprijs
Bij confrontatie met een doodseskader?

Het hart klopt nog, mijn ogen zijn nog open,
Ik stel mijn laatste adem even uit
En denk dat ik vandaag nog niet crepeer.

’t Is niet de dood waarvoor ik weg wil lopen:
Het einde is een levenslang besluit
Maar waarom sterft een mens toch duizend keer?

Ben Hoogland

Donderdag

21

juli

De beproefde snoeplust;
Of
Het goede Mietje.

Mietje zag een' mand vol kersen,
O! zoo rijp, zoo lagchend rood.
Niemand ziet mij hier – sprak Mietje –
'k Neem – schoon moeder 't mij verbood –
Stil, toch zes of zeven kersjes;
Moeder merkt het zeker niet,
MIETJE telde ook zeven kersen,
Die zij, vol begeerte, ziet;
Doch vol angst klopt haar het hartje;
MIETJE voelt zich niet alleen;
GOD weet alles – denkt ze – Ach, Moeder!
'k Mag …. Ik wil niet stout zijn! … Neen!

Angstig werpt zij nu de kersen
Uit haar lieve poez'le hand;
'k Mag niet snoepen! – roept zij schreijend'; –
Waarom stond hier ook die mand?
Neen, 'k wil hier niet langer blijven,
'k Had bijna een' kers geproefd;
Maar ik deed het niet … Neen, Moeder!
MIETJE heeft u niet bedroefd.

Moeder had haar stil beluisterd.
Vrolijk gaf zij 't kind een' zoen;
Kom mijn MIETJE – sprak ze – aan kersen
Moogt gij nu uw' lust voldoen.
Al deze uitgezochte kersen
Zijn voor u, mijn Kind! uw' deugd,
In 't bestrijden van uw' snoeplust,
Schonk mij reine moedervreugd.
't Is geen deugd, om niets te proeven,
Daar, waar niets uw snoeplust wekt;
Maar die mand vol schoone kersen,
Die uwe oogjes tot zich trekt,
Uit gehoorzaamheid te ontvlieden,
Dat, mijn lieve Kleine ! is goed.
Blijf gehoorzaam, blijf onschuldig;
Vlugt, eer ge iets, dat kwaad is, doet:
O! dan zijt ge altijd gelukkig.
Wien geen kwaaddoen is bewust,
Smaakt, wat ook zijn lot moog' wezen,
Ongestoorde zielenrust.

Petronella Moens (1762-1843)

Woensdag

20

juli

De pruimeboom
Eene vertelling

Jantje zag eens pruimen hangen,

o! als eieren zo groot.

't Scheen, dat Jantje wou gaan plukken,

schoon zijn vader 't hem verbood.

Hier is, zei hij, noch mijn vader,

noch de tuinman, die het ziet:

Aan een boom, zo vol geladen,

mist men vijf zes pruimen niet.

Maar ik wil gehoorzaam wezen,

en niet plukken: ik loop heen.

Zou ik, om een hand vol pruimen,

ongehoorzaam wezen? Neen.

Voord ging Jantje: maar zijn vader,

die hem stil beluisterd had,

Kwam hem in het loopen tegen

voor aan op het middelpad.

Kom mijn Jantje, zei de vader,

kom mijn kleine hartedief!

Nu zal ik u pruimen plukken;

nu heeft vader Jantje lief.

Daar op ging Papa aan 't schudden,

Jantje raapte schielijk op;

Jantje kreeg zijn hoed vol pruimen,

en liep heen op een galop.

Hieronymus van Alphen (1746-1803)

Maandag

18

juli

Winterstilte

De grond is wit, de nevel wit,

De wolken, waar nog sneeuw in zit,

Zijn wit, dat zacht vergrijzelt.

Het fijngetakt geboomte zit

Met witten rijp beijzeld.

De wind houdt zich behoedzaam stil,

Dat niet het minste takgetril

't Kristallen kunstwerk breke,

De klank zelfs van mijn schreden wil

Zich in de sneeuw versteken.

De grond is wit, de nevel wit,

Wat zwijgend tooverland is dit?

Wat hemel loop ik onder?

Ik vouw de handen en aanbid

Dit grootsche, stille wonder.

Jacqueline van de Waals (1868-1922)

Dinsdag

19

juli

De pereboom

Langzaam op het schelpenwegje

Bij het geurend rozenhegje

Van haar kleinen bloemenhof

Wandelt Aagje, die wat luiert,

En ze plukt, terwijl ze kuiert,

Hier en daar een bloempje af.

 Peinst en toeft en glimlacht, even

Luisterend het hoofd geheven,

Of ze hoorde naar een tred....

Bloost en zucht en gaat zich bukken,

Om een onkruidje uit te rukken

Uit het bloeiend rozenbed.

  

En dan draagt ze in haar mandje

Dit zoo ongewenschte plantje

Of een schadelijk insect,

Of een wormpje, of een slekje,

Buiten het getralied hekje,

Waar haar tuintje niet meer strekt.

  

En, terwijl ze daar zoo drentelt,

Komt een blaadje neergewenteld

Uit den lagen perelaar

Voor de voeten van Agaatje,

Die het langgesteelde blaadje

Vallen ziet, en kijkt er naar. 

Komt ze weer den boom genaderd,

Valt er weer zulk groen gebladert

Voor de voeten van Agaat,

Die zich thans toch gaat verbazen,

Dat zoo zonder windeblazen

Hij zijn blaadjes vallen laat.

   

Is de herfst alreê gekomen?

Valt het zomerblad der boomen

Gaaf en groen en onverdord,

Waar gewoonlijk toch het loover

Hangen blijft den zomer over

Tot het welhaast winter wordt?

  

Is het soms een booze ziekte,

Die den boom zijn groengewiekte,

Stille vlinderkens ontrukt?

Houdt zich iemand soms verstoken

In dien boom, die weggedoken

Tusschen 't groen, de blaadjes plukt?....

Langs het geurend rozenhaagje,

Op het schelpenpad loopt Aagje,

Met een lachje om den mond,

Naar de bladerkens te kijken,

Die al draaiend nederstrijken

Voor haar voeten, op den grond.

Jacqueline van de Waals (1868-1922)

Hiermee zijn we aan het eind gekomen van de copla de arte mayor cyclus en zijn (voor zover bekend) alle copla de arte mayor die ooit in het Nederlands geschreven zijn aan bod geweest.
Mocht een lezer er nog andere kennen, graag een mailtje naar versvorm@gmail.com

Zondag

17

juli

Gallipoli 1915/1916

Je leeft er op los, je bestaan is een feest.

Van kust tot kust gaat er je weg door het leven,

Geen storm houdt je tegen, je wendt nooit de steven

Want rondom jou is het steeds party geweest.

Dan daagt plots je noodlot, ’t getal van het beest.

Het leger staat jou en je maten te wachten

Die never en nooit aan hun toekomst zelfs dachten:

Hun zingen, hun dansen, dat telde het meest.

De legerband speelt zijn opzwepende marsen

Het schip steekt van wal. Menigeen laat een traan.

Gallipoli-waarts dus, de strijd komt er aan.

De wind doet het zand in de loopgraven knarsen…

Nooit zal ik vergeten die vrees’lijke dag

Ons bloed kleurde zand, gras en zelfs het water

De velden rond Suvla Bay leken een krater;

Geschreeuw en gekrijs, ’n hysterische lach.

Weer slaat een granaat in met keiharde slag.

Ik voelde een klap, alles om me werd rood.

Een dag of wat later wou ik het liefst dood

En teruggaan naar huis, in een kist met een vlag.

Ik dans nimmer meer op opzwepende marsen,

Ook zal ik nooit meer op verkenningstocht gaan.

Gallipoli,einde van heel mijn bestaan

Mijn kunstbeen stopt niet met zijn klagelijk knarsen.

Het schip steekt van wal, de gewonden aan boord

Een schip vol met kreupelen, mismaakte helden

Die kunnen nu niets meer dan tieren en schelden

Je hoort veel geweeklaag, en geen troostend woord.

De dagen die gingen, de reis duurde voort.

Men keek naar de plek waar nog niet lang geleden

Er twee benen zaten, nu word ik gemeden.

Ik wou liever toch, dat ik daar was gesmoord.

De legerband speelt zijn opzwepende marsen

Ze duwen mijn rolstoel . Dat is me een baan!

Men vindt ons zo zielig, ‘k laat hen in die waan

Al hoor ik mijn kunstbeen weer piepen en knarsen.

28 juni 2016

Frans Woortmeijer