Donderdag

30

juni

De komende weken aandacht voor de copla de arte mayor.

De copla de arte mayor is een Spaanse versvorm. Bij mijn zoektocht naar buitenlandse en binnenlandse, oude en nieuwe versvormen voor mijn website “Versvormen” (https://sites.google.com/site/versvormen/, kwam ik deze versvorm in 2012 op het spoor.

Ik legde uit hoe de versvorm in elkaar stak en maakte een voorbeeldvers https://sites.google.com/site/versvormen/versvormen/copla-de-arte-mayor (zie hieronder) en zette hem op mijn website.

Toch liet de vorm, die erg aangenaam in het gehoor ligt me niet los en ik heb een aantal versjes in de vorm geschreven, in de loop van de tijd.

Onlangs ben ik een onderzoekje gestart om te ontdekken of de versvorm ook elders in Nederland, nu of in het verleden is toegepast. Dat bleek, met uitzondering van één toepassing in het kader van Project P (zie later) niet het geval. Toen ik hierna op het Vrije Vers informeerde of men mij verder kon helpen, leverde dat geen nieuws, maar wel een hele stroom nieuwe copla’s op, voornamelijk van Bas Boekelo.

De komende dagen zullen alle (bekende) copla’s die in Nederland bestaan de revue passeren. Mocht een lezer er nog andere kennen, dan hoor ik dat graag.

Voor de duidelijkheid nog even de vormvereisten: De copla de arte mayor is een Spaanse versvorm. Het is een 8-regelig vers, geschreven in amphibrachische tetrameter. Juist die amphibrachen (en niet die eeuwige jamben) zijn waarschijnlijk de verklaring, dat de versvorm zo lekker in het gehoor ligt.

Het meest voorkomende rijmschema is abbaacca. Echter ook  ababbccb of abbaacac zijn toegestaan.

Halverwege iedere regel hoort een rust ingebouwd te zijn

Een voorbeeld in het Spaans (ontleend aan Wikipedia):

Al muy prepotente don Juan el segundo
a aquel con quien Júpiter tovo tal celo
que tanta de parte le fizo del mundo
cuanta a sí mesmo se fizo del cielo;
al gran rey de España, al César novelo
al que con Fortuna es bien fortunado;
a aquel en quien caben virtud y reinado
a él la rodilla fincada por suelo.

(Juan de Mena, Laberinto de Fortuna)

Tenslotte nog een voorbeeld in het Engels (ontleend aan de website A guide to verseforms http://www.volecentral.co.uk/vf/index.html van Bob Newman) Via deze site heb ik de versvorm in 2012 ontdekt.

Don't feed the troll!

Incontinent, ugly, destructive and smelly,

The troll is a loathsome and pitiful creature.

It lacks any pleasant or positive feature.

There’s hate in its heart and there’s bile in its belly.

You never should feed it – no, not on your Nelly!

It isn’t a candidate for conservation;

The world would improve with its elimination.

Let’s boot out the troll – go on, give it some welly!